Arimidex

Í stuttu máli: ATAC rannsóknin

ATAC rannsóknin var sú fyrsta sem greindi frá reynslunni af því að gefa konum aromatase-hemla við sjúkdómnum á fyrstu stigum. Í rannsókninni var borin saman notkun Arimidex® og tamoxifen hjá konum komnum úr barneign með hormónaviðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum. Niðurstöður rannsóknarinnar breyttu viðtekinni meðferð kvenna með brjóstakrabbamein á fyrstu stigum.

Arimidex® (efnafræðiheiti: anastrozole) er aromatase-hemill sem Lyfjastofnun Bandaríkjanna (FDA) hefur samþykkt til að meðhöndla:

  • Konur komnar úr barneign, sem greinast með hormónaviðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum strax eftir skurðmeðferð (eða hugsanlega krabbameinslyfjameðferð og geislameðferð) til að draga úr líkum á að krabbameinið taki sig upp.

  • Konur komnar úr barneign sem hafa greinst með langt gengið hormónaviðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein eða meinvörp þess.

*Kona getur verið komin sjálfkrafa úr barneign vegna aldurs eða starfsemi eggjastokkanna hefur verið stöðvuð með lyfjum eða þeir fjarlægðir með skurðaðgerð.

Arimidex® hrífur ekki á brjóstkrabbamein þar sem hormóna viðtökum er ekki til að dreifa (hormónaviðtaka-neikvætt brjóstakrabbamein).

Arimidex® er í töfluformi og ein tafla tekin inn einu sinni á dag. Flestir læknar mæla með að taflan sé að jafnaði tekin inn á sama tíma dags.

Rannsóknarsaga og niðurstöður

Arimidex® var fyrsta lyfið í röð aromatase-hemla sem rannsakað var með samanburði við tamoxifen á konum með krabbamein á fyrstu stigum. ATAC rannsókninni (Arimidex or Tamoxifen Alone or in Combination=Arimidex eða tamoxifen eitt og sér eða saman) var hrundið af stað árið 1999. Þetta er stór og mikil rannsókn sem nær um allan heim. Í henni taka þátt konur með brjóstakrabbamein á fyrstu stigum og var rannsókninni ætlað að leiða í ljós hvort væri áhrifaríkara fyrir konur komnar yfir tíðahvörf að fá Arimidex®, tamoxifen eða bæði lyfin saman þegar hormónaviðtakar eru fyrir hendi.

Fyrstu niðurstöður rannsóknarinnar mæla gegn því að Arimidex® og tamoxifen sé gefið samtímis.

Til þess hafa niðurstöður sýnt að 5 ár á Arimidex® er betra en 5 ár á tamaoxifeni sem fyrsta andhormónalyf fyrir konur sem komnar eru úr barneign og eru með hormónaviðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum. Arimidex er betra en tamoxifen þegar kemur að því að

  • lengja þann tíma sem líður áður en krabbameinið tekur sig upp aftur hjá þeim sem verða fyrir því að greinast á ný,

  • draga úr líkum á að krabbamein dreifi sér til annarra hluta líkamans,

  • draga úr hættu á að nýtt krabbamein nái að þróast í hinu brjóstinu.

Aukaverkanir Arimidex®

Af því að Arimidex® minnkar magn estrógens í líkamanum, nær minna af því til frumna í beinum sem getur leitt til beinþynningar eða –veiklunar þannig að hætta á beinbrotum verður meiri en í meðallagi. Þessi hliðarverkun getur reynst sumum konum afar óþægileg. Sértu með beinþynningu, kann læknir þinn að mæla með að þú takir fremur inn tamoxifen en Arimidex® vegna þessarar hugsanlegu aukaverkunar. 

Aðrar algengar aukaverkanir Arimidex®  eru:

  • verkir í beinum og liðamótum

  • ógleði

  • uppköst

  • hitakóf

  • máttleysi

  • þreyta

Liðverkir af völdum Arimidex® geta verið áhyggjuefni, en bresk rannsókn sem gerð var árið 2008 bendir til að konur sem fundu fyrir liðverkjum á þeim tíma sem þær tóku inn andhormónalyf áttu síður á hættu að brjóstakrabbameinið tæki sig upp (endurkoma) en aðrar. Vitandi að þessi aukaverkun geti bent til þess að líkur minnka á að meinið taki sig upp gæti hjálpað sumum að halda sig við meðferðina þrátt fyrir aukaverkanir.

Sumar konur finna fyrir öðrum aukaverkunum á meðan þær taka inn Arimidex® :

  • höfuðverk

  • lystarleysi

  • harðlífi

  • niðurgangi

  • brjóstsviða

  • þyngdaraukningu

  • skapsveiflum

  • svefntruflunum

  • svima

  • blæðingu frá leggöngum

  • þurrki í leggöngum

  • munnþurrki

  • þurri húð

  • hósta

  • breytingum á hárvexti 

Sumar aukaverkanir geta þýtt að um ofnæmisviðbrögð við Arimidex® sé að ræða. Finnir þú fyrir einhverju af eftirtöldu, skaltu hafa samband við lækni þinn án tafar:

  • brjóstverk

  • óskýrri sjón

  • mjög hröðum hjartslætti

  • útbrotum eða ofsakláða

  • bólgu/þrota í augum, andliti, vörum, tungu, koki, handleggjum, höndum, fótum, ökklum eða fótleggjum

  • brjóstverk eða nýjum hnútum í brjósti.


Hve lengi þarf að taka inn Arimidex®?

Í flestum tilfellum er Arimidex® tekið inn í 5 ár. Læknar kunna að mæla með því við sumar konur að þær taki lyfið inn lengur eða skemur en svo.

 

* Við ýmsum þeim aukaverkunum sem minnst er á hér að ofan, eru gefin ráð og leiðbeiningar í greinum sem er að finna undir Daglegt líf.

 

*Málsgreinar merktar stjörnu er innskot þýðanda.

ÞB