Femara
Í stuttu máli:
MA–17 rannsóknin á Femara®
Rannsakendur fýsti að kanna hvort konur með brjóstakrabbamein á fyrstu stigum sem tekið höfðu inn tamoxifen í fimm ár kynnu að lifa lengur án sjúkdómsins, skiptu þær yfir í Femara® og héldu meðferðinni áfram í önnur fimm ár.
Femara® (efnafræðiheiti: letrozole) er aromatase-hemill sem Lyfjastofnun Bandaríkjanna (FDA) hefur samþykkt til að meðhöndla:
-
Konur komnar úr barneign, sem greinast með hormóna-viðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum strax eftir skurðmeðferð (eða hugsanlega krabbameinslyfjameðferð og geislameðferð) til að draga úr líkum á að krabbameinið taki sig upp.
-
Konur komnar úr barneign, sem greinast með horóma-viðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum sem hafa tekið inn tamoxifen í 5 ár til að draga úr líkum á að krabbameinið taki sig upp.
-
Konur komnar úr barneign sem hafa greinst með langt gengið hormóna-viðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein eða meinvörp þess.
Femara® hrífur ekki á brjóstkrabbamein þar sem hormóna viðtökum er ekki til að dreifa (hormóna-viðtaka-neikvætt).
Femara® er í töfluformi og ein tafla tekin inn einu sinni á dag. Flestir læknar mæla með að taflan sé að jafnaði tekin inn á sama tíma dags.
Árið 2011 veitti FDA 11 lyfjafyrirtækjum leyfi til að framleiða lyf (samheitalyf) afleitt af Femara® sem gengur undir kemíska heitinu letrozole.
Gagnsemi Femara
Með tveimur stórum rannsóknum hefur verið sýnt fram á gagnsemi Femara®.
Rannsóknin BIG 1-98 (Breast International Group) hófst árið 1998 og í henni var borinn saman árangur af Femara® (letrozole) og tamoxifen sem gefið var eftir skurðaðgerð konum komnum úr barneeign, sem greindust með hormóna-viðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum. Niðurstöðurnar sýndu að árangurinn af Femara® var betri en af tamoxifeni að því leyti að:
-
það lengdi þann tíma sem leið áður en krabbameinið tók sig upp aftur hjá þeim sem greindust á ný
-
það dró úr líkum á að krabbamein dreifði sér til annarra hluta líkamans.
MA–17 rannsókninni var stjórnað frá Kanada og í henni var rannsakað hvort það að taka inn Femara® í 5 ár EFTIR að hafa verið á tamoxifeni í 5 ár (samtals 10 ár á andhormónalyfjum) gæti dregið úr líkum á að krabbamein tæki sig upp hjá konum komnum úr barneeign, sem greindust með hormóna-viðtaka-jákvætt brjóstakrabbamein á fyrstu stigum. Niðurstöðurnar sýndu að Femara®:
-
minnkaði líkur á að krabbameinið tæki sig upp
-
minnkaði líkur á að krabbamein dreifði sér til annarra hluta líkamans
samanborið við það að taka ekki inn Femara® eftir 5 ár á tamoxifeni.
Aukaverkanir Femara®
Af því að Femara® minnkar magn estrógens í líkamanum, nær minna af því til frumna í beinum sem getur leitt til beinþynningar eða –veiklunar þannig að hætta á beinbrotum verður meiri en í meðallagi. Þessi hliðarverkun getur reynst sumum konum afar óþægileg. Sértu með beinþynningu, kann lænir þinn að mæla með að þú takir fremur inn tamoxifen en Femara® vegna þessarar hugsanlegu aukaverkunar.
Aðrar algengar aukaverkanir Femara® eru:
-
verkir í beinum og liðamótum
-
þreyta
-
svimi
-
syfja (svefndrungi)
-
hækkað kólestról
-
hitakóf
-
þyngdaraukning
-
ógleði
-
uppköst.
Liðverkir af völdum Femara® geta verið áhyggjuefni, en bresk rannsókn sem gerð var árið 2008 bendir til að konur sem fundu fyrir liðverkjum á þeim tíma sem þær tóku inn móthormónalyf áttu síður á hættu að brjóstakrabbameinið tæki sig upp (endurkoma) en aðrar. Vitandi að þessi aukaverkun geti bent til þess að líkur minnka á að meinið taki sig upp gæti hjálpað sumum að halda sig við meðferðina þrátt fyrir aukaverkanir.
Sumar konur finna fyrir öðrum aukaverkunum á meðan þær taka inn Femara:
-
þrota í höndum, fótum, ökkum og fótleggjum
-
lystarleysi
-
harðlífi
-
niðurgangi
-
svefntruflunum
-
blæðingu frá leggöngum
-
verk fyrir brjósti
-
hita
-
hósta
-
þurri húð
-
útbrotum
Sumar aukaverkanir geta þýtt að um ofnæmisviðbrögð við Femara® er að ræða. Verðir þú andstutt eða finnir fyrir brjóstverk, skaltu hafa samband við lækni þinn án tafar.
Hve lengi þarf að taka inn Femara?
Í flestum tilfellum er Femara® tekið inn í 5 ár. Læknar kunna að mæla með því við sumar konur að þær taki lyfið inn lengur en svo.
* Við mörgum þeim aukaverkunum sem hér er minnst á, eru gefin ráð og leiðbeiningar í greinum sem er að finna undir Daglegt líf.
ÞB